Kesme işareti (‘), özel adlara ve kısaltmalara gelen ekleri ayırmak için kullanılır. İşaretin doğru kullanımı yazım kuralları açısından büyük önem taşır.

Kesme İşaretinin Kullanıldığı Yerler

A. Özel İsimlere Gelen Ekler

Özel isimlere gelen çekim ekleri kesme işaretiyle ayrılır:

• Kişi adları:
  Ahmet’in, Fatma’ya, Osman’dan
  (Ancak: Ahmetler, Fatmalar – çoğul eki kesmesiz)
• Yer adları:
  İstanbul’un, Konya’ya, Çankaya’da
  ÖNEMLİ: “İl, ilçe, bölge” gibi sözcüklerle kullanıldığında kesme kullanılmaz:
  Konya ili (doğru), Konya’ili (yanlış)
• Kurum adları:
  Türk Dil Kurumu’nun, Milli Eğitim Bakanlığı’na

B. Kısaltmalara Gelen Ekler

Harfleri tek tek okunan kısaltmalara gelen ekler kesmeyle ayrılır:

• TBMM’ye, ABD’de, THY’nin
  UYARI: “kg, cm, m” gibi kısaltmalarda kesme kullanılmaz:
  5 kg’dan (yanlış) → 5 kgdan (doğru)

C. Sayı ve Harflere Gelen Ekler

• Tarihler: 1923’te, 1453’ün
• Sıra sayıları: 7’nci, 15’inci
• Harfler: A’dan Z’ye, b’yi

D. Diğer Kullanımlar

• Şiirde hece düşmesi: N’olur, N’eylersin
• Özel adlardaki ekler: Atatürk’üm, Türkiye’m

Kesme İşaretinin Kullanılmadığı Durumlar

1. Yapım ekleri alan özel isimler:
   İzmirli (doğru), İzmir’li (yanlış)
   Türkleşmek (doğru), Türk’leşmek (yanlış)
2. Son harfi okunan kısaltmalar:
   TEDAŞ’a (doğru), TOKİ’ye (doğru)
   Ancak: cm’den (yanlış) → cmden (doğru)
3. Kurum adlarının resmi yazışmalarda kullanımı:
   Türk Tarih Kurumuna (resmi), Türk Tarih Kurumu’na (edebi)

Karıştırılan Durumlar

Çözümlü Örnekler

Soru 1: Aşağıdakilerden hangisinde kesme işareti yanlış kullanılmıştır?
A) İzmir’de
B) 8’inci
C) Türk’çe
D) KKTC’ye

Çözüm: C seçeneği yanlıştır. “Türkçe” bir dil adıdır ve ek alırken kesme kullanılmaz. Doğrusu: Türkçeden

Soru 2: “THY’den bilet aldık.” cümlesinde kesme işareti kullanımı nasıldır?
A) Doğru
B) Yanlış

Çözüm: B) Yanlış. THY “te-ha-ye” diye okunmadığı için kesme kullanılmaz. Doğrusu: THYden

Soru 3

“Atatürk’ün Samsun’a çıkışı 19 Mayıs 1919’da gerçekleşti.” cümlesinde kesme işareti hangi görevlerde kullanılmıştır?

A) Yalnızca özel isimlerde
B) Özel isim ve tarihte
C) Yalnızca tarihte
D) Özel isim, yer adı ve tarihte

Çözüm:

• Atatürk’ün → Kişi adı (özel isim)
• Samsun’a → Yer adı (özel isim)
• 1919’da → Tarih (sayı)

Cevap: D (Üç farklı görevde kullanılmıştır)

---

Soru 4

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kesme işareti gereksiz kullanılmıştır?

A) İngilizce’yi çok seviyorum.
B) TDK’nin yeni kararı yayımlandı.
C) 12’nci sayfayı açtık.
D) ODTÜ’ye gideceğiz.

Çözüm:

• A) “İngilizce” bir dil adıdır, ek alırken kesme kullanılmaz. Doğrusu: İngilizceyi
• Diğer seçeneklerde kesme doğru kullanılmıştır.

Cevap: A

---

Soru 5

“Kardeşim 5’inci sınıfa gidiyor.” cümlesindeki kesme işareti için ne söylenebilir?

A) Yanlıştır, çünkü sıra sayılarında kullanılmaz.
B) Doğrudur, çünkü sıra sayılarına gelen ekler kesmeyle ayrılır.
C) Yanlıştır, çünkü “5inci” şeklinde bitişik yazılmalıdır.
D) Doğrudur, ancak yalnızca tarihlerde kullanılabilir.

Çözüm:

• Sıra sayılarına gelen ekler (-inci, -ıncı) kesmeyle ayrılır.
• Doğru kullanım: 5’inci

Cevap: B

Pratik Kurallar

1. Özel isim + çekim eki = Kesme
   (Ankara’yı, Ece’yle)
2. Kısaltma + ek = Okunuşa göre kesme
   (TBMM’ye – okunuyor, cmden – okunmuyor)
3. Sayılar + ek = Kesme
   (5’te, 3’üncü)
4. Yapım eki = Kesme yok
   (Ankaralı, Türklük)

ÖNEMLİ UYARI: Kurum adları resmi yazışmalarda kesmesiz yazılabilir:
“Türk Dil Kurumuna başvurdu” (resmi)
“Türk Dil Kurumu’na başvurdu” (edebi)