Anı Nedir?

Bir kişinin yaşadığı veya tanık olduğu olayları, dönemin özelliklerini yansıtarak anlattığı yazı türüdür. Otobiyografi ile karıştırılmamalıdır.

Anı Türünün Temel Özellikleri

• Gerçek olaylara dayanır
• Yazarın kendi yaşamından kesitler içerir
• Tarihsel belge niteliği taşıyabilir
• Öznel bir anlatımı vardır
• Genellikle geçmiş zaman kipiyle yazılır
• İnsan belleğine dayalıdır

Anı Türünün Yapı Unsurları

A. Anlatıcı

• Olayları yaşayan kişinin kendisi
• Birinci kişi ağzından anlatım

B. Zaman

• Geçmişe dönük olaylar
• Belirli bir dönemi kapsar

C. Mekân

• Olayların geçtiği gerçek yerler

D. Olay

• Yaşanmış gerçek olaylar

Anı Türünün Tarihsel Gelişimi

A. Dünya Edebiyatında

• J.J. Rousseau – İtiraflar
• Goethe – Şiir ve Hakikat

B. Türk Edebiyatında

Tanzimat Dönemi:

• Ziya Paşa – Defter-i Amal

Cumhuriyet Dönemi:

• Falih Rıfkı Atay – Çankaya
• Halide Edip Adıvar – Mor Salkımlı Ev

Anı Türünün Önemli Örnekleri

A) Edebi Anılar

• Yahya Kemal – Çocukluğum, Gençliğim, Siyasi ve Edebi Hatıralarım
• Nurullah Ataç – Günlerin Getirdiği

B) Siyasi Anılar

• İsmet İnönü – Hatıralar
• Celal Bayar – Ben de Yazdım

C) Askeri Anılar

• Fevzi Çakmak – Mareşal Fevzi Çakmak ve Günlükleri
• Kazım Karabekir – İstiklal Harbimiz

Anı – Günlük – Otobiyografi Farkı

Çözümlü Test Soruları

Soru 1:

Aşağıdakilerden hangisi anı türünün özelliklerinden değildir?
A) Yaşanmış olayları anlatması
B) Birinci kişi ağzından yazılması
C) Tamamen hayal ürünü olması
D) Tarihsel belge niteliği taşıyabilmesi

Çözüm:

• Anı türü gerçek olaylara dayanır, hayal ürünü değildir.
• Cevap: C

Soru 2:

Aşağıdaki eserlerden hangisi anı türünde değildir?
A) Çankaya
B) Mor Salkımlı Ev
C) Kırk Yıl
D) Mai ve Siyah

Çözüm:

• Mai ve Siyah Halit Ziya’nın romanıdır.
• Cevap: D

Soru 3:

Aşağıdaki yazar-eser eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
A) Falih Rıfkı Atay – Zeytindağı
B) Yahya Kemal – Çocukluğum
C) Halide Edip – Handan
D) Nurullah Ataç – Günlerin Getirdiği

Çözüm:

• Handan Halide Edip’in romanıdır, anı değildir.
• Cevap: C

Soru 4:

Anı türüyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Öznel bir anlatımı vardır
B) Üçüncü kişi ağzından anlatılır
C) Tarihsel belge niteliği taşıyabilir
D) Geçmiş zaman kipiyle yazılır

Çözüm:

• Anılar birinci kişi ağzından anlatılır.
• Cevap: B

Soru 5:

Aşağıdakilerden hangisi anı ile otobiyografi arasındaki temel farktır?
A) Anının daha kısa olması
B) Otobiyografinin tüm yaşamı kapsaması
C) Anıların daha edebi olması
D) Otobiyografilerin sadece yazarlar tarafından yazılması

Çözüm:

• Otobiyografi kişinin tüm yaşamını, anı ise belirli olayları anlatır.
• Cevap: B

Önemli Anı Yazarları ve Eserleri

• Falih Rıfkı Atay: Çankaya, Zeytindağı
• Halide Edip Adıvar: Mor Salkımlı Ev, Türk’ün Ateşle İmtihanı
• Yahya Kemal Beyatlı: Çocukluğum, Gençliğim
• Abdülhak Şinasi Hisar: Boğaziçi Mehtapları