Gezi Yazısı (Seyahatname) Nedir?

Tanım: Bir yazarın gezip gördüğü yerleri edebi üslupla anlattığı yazı türüdür.

Gezi Yazısının Özellikleri

✔ Gözleme dayalı gerçekçi anlatım
✔ Betimleyici (tasvir edici) üslup
✔ Öğretici bilgiler içerir
✔ Kişisel yorum ve izlenimler barındırır
✔ Coğrafi, tarihi ve kültürel detaylar aktarır

Gezi Yazısı Türleri

• Günlük tarzı gezi yazıları
• Mektup tarzı gezi yazıları
• Röportaj tarzı gezi yazıları

Türk Edebiyatında Gezi Yazısı

İlk örnek: Evliya Çelebi – “Seyahatname” (17. yy)

Diğer önemli eserler:

• Ahmet Haşim – “Frankfurt Seyahatnamesi”
• Falih Rıfkı Atay – “Denizaşırı”
• Reşat Nuri Güntekin – “Anadolu Notları”

Gezi Yazısı ile Anı Arasındaki Fark

Çözümlü Test Soruları

Soru 1: Aşağıdakilerden hangisi gezi yazısının özelliklerinden biri değildir?
A) Öznel yargılar içermesi
B) Tamamen hayal ürünü olması
C) Gözleme dayalı olması
D) Betimleyici anlatım kullanması

Çözüm: Gezi yazıları gerçek gözlemlere dayanır, hayal ürünü değildir. Cevap: B

Soru 2: Türk edebiyatının en ünlü gezi yazısı olan “Seyahatname”nin yazarı kimdir?
A) Evliya Çelebi
B) Katip Çelebi
C) Ahmet Haşim
D) Falih Rıfkı Atay

Çözüm: “Seyahatname”, Evliya Çelebi’ye aittir. Cevap: A

Soru 3: Aşağıdaki eser-yazar eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
A) Frankfurt Seyahatnamesi – Ahmet Haşim
B) Anadolu Notları – Reşat Nuri Güntekin
C) Denizaşırı – Falih Rıfkı Atay
D) Hac Yolunda – Cenap Şahabettin

Çözüm: “Hac Yolunda”, Cenap Şahabettin’e aittir, eşleştirme doğru. Tüm seçenekler doğru olduğu için soru hatalıdır.

Soru 4: Gezi yazılarında aşağıdaki anlatım tekniklerinden hangisi en sık kullanılır?
A) Betimleme
B) Tartışma
C) Öyküleme
D) Açıklama

Çözüm: Gezi yazılarında betimleyici anlatım (tasvir) en sık kullanılır. Cevap: A

Soru 5: Aşağıdakilerden hangisi gezi yazısı ile anı türünün ortak özelliğidir?
A) Tamamen nesnel olmaları
B) Belgelere dayanmaları
C) Birinci kişi ağzından yazılmaları
D) Hayal ürünü olmaları

Çözüm: Her iki tür de genellikle birinci kişi ağzından yazılır. Cevap: C

Soru 6: Gezi yazılarında aşağıdaki bilgilerden hangisine yer verilmez?
A) Görülen yerlerin coğrafi özellikleri
B) Yörenin tarihi geçmişi
C) Yazarın kişisel izlenimleri
D) Hayali karakterlerin diyalogları

Çözüm: Gezi yazıları gerçek gözlemlere dayanır, hayali karakterler içermez. Cevap: D