Türk Edebiyatında Roman 9. Sınıf Edebiyat
TÜRK EDEBİYATINDA ROMANIN GELİŞİMİ
A) TANZİMAT DÖNEMİ (1860-1896) – İLK ÖRNEKLER
Özellikleri:
- Batılı anlamda ilk roman örnekleri bu dönemde görülür
- Genellikle toplumsal konular işlenmiştir
- Teknik bakımdan zayıf, didaktik eserlerdir
- Romantizm akımının etkisi görülür
Önemli Eserler ve Yazarlar:
Yazar | Eser | Önemi |
---|---|---|
Şemsettin Sami | Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat (1872) | İlk Türkçe roman |
Namık Kemal | İntibah (1876) | İlk edebi roman |
Ahmet Mithat Efendi | Felatun Bey’le Rakım Efendi (1875) | Batılılaşma eleştirisi |
Recaizade Mahmut Ekrem | Araba Sevdası (1896) | Realist özellikler taşıyan ilk roman |
B) SERVET-İ FÜNUN DÖNEMİ (1896-1901)
Özellikleri:
- Roman tekniği gelişmiştir
- Bireysel konular ağırlıktadır
- Ağır ve süslü bir dil kullanılmıştır
- Realizm ve natüralizm etkileri görülür
Önemli Eserler:
- Halit Ziya Uşaklıgil: Mai ve Siyah, Aşk-ı Memnu
- Mehmet Rauf: Eylül (İlk psikolojik roman)
C) MİLLİ EDEBİYAT DÖNEMİ (1911-1923)
Özellikleri:
- Sade ve anlaşılır bir dil kullanılmıştır
- Millî ve toplumsal konular işlenmiştir
- Realist anlayış devam etmiştir
Önemli Eserler:
- Yakup Kadri Karaosmanoğlu: Kiralık Konak, Yaban
- Reşat Nuri Güntekin: Çalıkuşu
- Halide Edip Adıvar: Ateşten Gömlek
D) CUMHURİYET DÖNEMİ (1923-GÜNÜMÜZ) – ÇEŞİTLİLİK
Özellikleri:
- Çok farklı konu ve teknikler denenmiştir
- Köy romanları, psikolojik romanlar, tarihi romanlar gibi türler gelişmiştir
- Modern ve postmodern teknikler kullanılmıştır
Önemli Eserler:
- Köy Romanları: Kemal Tahir (Devlet Ana), Yaşar Kemal (İnce Memed)
- Psikolojik Romanlar: Peyami Safa (Dokuzuncu Hariciye Koğuşu)
- Modern Romanlar: Oğuz Atay (Tutunamayanlar), Orhan Pamuk (Kara Kitap)
ÇÖZÜMLÜ TEST SORULARI
1. Türk edebiyatının ilk yerli romanı aşağıdakilerden hangisidir?
A) İntibah
B) Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat
C) Araba Sevdası
D) Mai ve Siyah
E) Çalıkuşu
Çözüm: B seçeneği doğrudur. Şemsettin Sami’nin Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat (1872) adlı eseri ilk Türkçe romandır.
2. Aşağıdaki eserlerden hangisi Servet-i Fünun Dönemi’ne ait değildir?
A) Mai ve Siyah
B) Aşk-ı Memnu
C) Eylül
D) Araba Sevdası
E) Kiralık Konak
Çözüm: E seçeneği doğrudur. Kiralık Konak, Yakup Kadri’nin eseri olup Milli Edebiyat Dönemi’ne aittir.
3. Türk edebiyatında ilk psikolojik roman kabul edilen eser hangisidir?
A) Dokuzuncu Hariciye Koğuşu
B) Eylül
C) Huzur
D) Tutunamayanlar
E) Kırık Hayatlar
Çözüm: B seçeneği doğrudur. Mehmet Rauf’un Eylül adlı eseri ilk psikolojik romandır.
4. Aşağıdaki yazar-eser eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
A) Halit Ziya Uşaklıgil – Aşk-ı Memnu
B) Reşat Nuri Güntekin – Çalıkuşu
C) Yakup Kadri Karaosmanoğlu – Yaban
D) Ahmet Hamdi Tanpınar – Huzur
E) Kemal Tahir – İnce Memed
Çözüm: E seçeneği yanlıştır. İnce Memed, Yaşar Kemal’in eseridir. Kemal Tahir’in önemli eseri Devlet Ana’dır.
5. Milli Edebiyat Dönemi romanlarının en belirgin özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ağır ve süslü bir dil kullanılması
B) Bireysel konuların işlenmesi
C) Sade ve anlaşılır bir dil kullanılması
D) Romantizm akımının etkili olması
E) Bilinç akışı tekniğinin kullanılması
Çözüm: C seçeneği doğrudur. Milli Edebiyat Dönemi’nde sade ve anlaşılır bir dil kullanılmıştır.
6. Aşağıdaki eserlerden hangisi köy romanı türüne örnektir?
A) Tutunamayanlar
B) Yılanların Öcü
C) Kara Kitap
D) Huzur
E) Eylül
Çözüm: B seçeneği doğrudur. Fakir Baykurt’un Yılanların Öcü adlı eseri köy romanıdır.