Zamirler (Adıllar) 5. Sınıf Türkçe
Zamir (Adıl) Nedir?
Zamirler, isimlerin yerine kullanılan kelimelerdir. İsim çekim eklerini alabilirler. Zamirler, cümlede isim gibi kullanılır ve isimlerin yerini tutarak tekrarları önler.
Örnek:
Aslı bugün okula gelmedi. → O, bugün oraya gelmedi.
-
“O” (Aslı’nın yerine), “oraya” (okulun yerine)
Zamir Çeşitleri
1. Kişi (Şahıs) Zamirleri
İnsan isimlerinin yerine kullanılan zamirlerdir.
Tekil | Çoğul |
---|---|
Ben (1. tekil) | Biz (1. çoğul) |
Sen (2. tekil) | Siz (2. çoğul) |
O (3. tekil) | Onlar (3. çoğul) |
Örnekler:
- Ben bugün kitap okudum.
- Siz bu konuyu anladınız mı?
- Onlar parkta top oynuyor.
2. İşaret (Gösterme) Zamirleri
Varlıkları işaret yoluyla gösteren zamirlerdir.
Yakın | Uzak | En Uzak |
---|---|---|
Bu | Şu | O |
Bunlar | Şunlar | Onlar |
Örnekler:
- Bu benim kalemim. (Yakın)
- Şu ağacın altında oturduk. (Biraz uzak)
- O ev çok güzeldi. (En uzak)
3. Belgisiz Zamirler
Hangi ismin yerine kullanıldığı tam belli olmayan zamirlerdir.
Başlıca Belgisiz Zamirler:
-
Biri, birisi, bazıları, kimse, hiçbiri, herkes, birkaçı, çoğu…
Örnekler:
- Biri kapıyı çaldı.
- Herkes bu fikri beğendi.
- Kimse beni anlamıyor.
4. Soru Zamirleri
Soru yoluyla isimlerin yerini tutan zamirlerdir.
Başlıca Soru Zamirleri:
-
Kim, ne, hangisi, kaçı, nere…
Örnekler:
- Kim geldi?
- Nereye gidiyorsun?
- Hangisi senin kitabın?
5. Dönüşlülük Zamiri
“Kendi” kelimesi ve ekleriyle yapılır. Vurguyu artırır.
Örnekler:
- Kendim yaptım bu resmi.
- Kendin mi buldun?
- Kendileri gelmedi.
Zamirlerin Özellikleri
İsim çekim eklerini alırlar:
- Ben → Beni, Benim, Bende
- Bu → Bunu, Bunlar, Bununla
Cümlede isim gibi kullanılırlar:
- Özne: O çok akıllıdır.
- Nesne: Bunu beğendim.
- Dolaylı Tümleç: Ona bir hediye aldım.
İsimden farkı:
-
İsimler varlıkları doğrudan adlandırır, zamirler dolaylı olarak adlandırır.
Çözümlü Test Soruları
Soru 1
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kişi zamiri kullanılmıştır?
A) Şu ağaç çok yaşlı.
B) Biz bu filmi izledik.
C) Hangisi daha güzel?
D) Kimse cevap vermedi.
Çözüm:
- A) Şu → İşaret zamiri
- B) Biz → 1. çoğul kişi zamiri
- C) Hangisi → Soru zamiri
- D) Kimse → Belgisiz zamir
Cevap: B
Soru 2
“Bunları kim getirdi?” cümlesindeki zamirlerin türleri sırasıyla nedir?
A) Belgisiz – Soru
B) İşaret – Soru
C) Kişi – Belgisiz
D) İşaret – Kişi
Çözüm:
- Bunlar → İşaret zamiri
- Kim → Soru zamiri
Cevap: B
Soru 3
Aşağıdakilerden hangisi dönüşlülük zamiridir?
A) Kendisi
B) Herkes
C) Şunlar
D) Biri
Çözüm:
- A) Kendisi → Dönüşlülük zamiri
- Diğerleri belgisiz ve işaret zamiridir.
Cevap: A
Soru 4
“O, bana bunu söyledi.” cümlesindeki zamirlerin türleri sırasıyla nedir?
A) Kişi – Kişi – İşaret
B) İşaret – Kişi – Belgisiz
C) Kişi – Soru – Belgisiz
D) İşaret – Soru – Kişi
Çözüm:
- O → 3. tekil kişi zamiri
- Bana → 1. tekil kişi zamiri (“ben”e yönelme hali)
- Bunu → İşaret zamiri
Cevap: A
Soru 5
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru zamiri yoktur?
A) Nereden geliyorsun?
B) Buraya kim geldi?
C) Onu nasıl buldun?
D) Hangisi daha güzel?
Çözüm:
- A) Nereden → Soru zamiri
- B) Kim → Soru zamiri
- C) Nasıl → Soru zarfı (zamir değil)
- D) Hangisi → Soru zamiri
Cevap: C
Önemli Uyarılar
✔ Zamirler isim tamlamalarında kullanılabilir:
-
Benim kalemim, Onların evi
✔ “Ki” bağlacı ile karıştırmayın:
- Benimki burada. (Zamir)
- Geldi ki görsün. (Bağlaç)
✔ Soru zamirleri mutlaka soru cümlesinde olmak zorunda değildir:
-
Ne alacağını bilmiyorum. (Soru zamiri, ama soru cümlesi değil)
📚 Pratik Bilgi: Zamirleri bulmak için “Kim? Ne?” sorularını sorun!
-
“Bu kitap güzel.” → “Ne güzel?” → “Bu” (İşaret zamiri)