Yazım Kuralları 9. Sınıf Edebiyat
Yazım Kuralları Nedir?
Yazı dilinde sözcüklerin doğru ve standart şekilde yazılmasını sağlayan kurallardır. Türkçede yazım kuralları, Türk Dil Kurumu (TDK) tarafından belirlenir.
Büyük Harflerin Kullanımı
A. Cümle Başları
Her cümlenin ilk harfi büyük yazılır.
-
Örnek: Bugün hava çok güzel.
B. Özel Adlar
Kişi adları, yer adları, kurum adları, din ve millet adları büyük harfle başlar.
-
Örnek: Ayşe, İstanbul, Türk Dil Kurumu, Müslüman, Türk
C. Kitap, Dergi, Makale Adları
Eser adlarının her kelimesi büyük harfle başlar (bağlaçlar hariç).
-
Örnek: Kürk Mantolu Madonna, Suç ve Ceza
D. Tarih ve Gün Adları
Tarihlerde ay ve gün adları büyük harfle başlamaz, ancak özel bir tarih ifade ediyorsa büyük yazılır.
-
Örnek: 29 Ekim 1923, Cumhuriyet Bayramı
Birleşik Kelimelerin Yazımı
A. Bitişik Yazılan Birleşik Kelimeler
- Birleşik fiiller (yapıverdi, bakakaldı)
- Yer adları (Çanakkale, Eskişehir)
- Kurallı birleşik sıfatlar (açıkgöz, boşboğaz)
B. Ayrı Yazılan Birleşik Kelimeler
- Deyimler (göz ardı etmek, kulak asmak)
- İkilemeler (ağır ağır, koşa koşa)
- Yardımcı fiillerle oluşanlar (fark etmek, hissetmek)
“ki”, “mi”, “de/da” Yazımı
A. “ki” Yazımı
Bağlaç olan “ki” ayrı yazılır.
-
Örnek: Duydum ki unutmuşsun.
Sıfat yapan “-ki” ve zamir olan “-ki” bitişik yazılır.
-
Örnek: Evdeki hesap, seninki
B. “mi” Yazımı
Soru eki olan “mi” ayrı yazılır ve kendinden önceki kelimenin son ünlüsüne uyar.
-
Örnek: Geldin mi?, Güzel mi?
C. “de/da” Yazımı
Bağlaç olan “de/da” ayrı yazılır ve “te/ta” şekli yoktur.
-
Örnek: O da gelecek.
Bulunma hâl eki “-de/-da” bitişik yazılır.
-
Örnek: Evde oturuyor.
Kısaltmaların Yazımı
Kurum adları büyük harflerle yazılır ve nokta kullanılmaz.
-
Örnek: TBMM, TDK
Ölçü birimleri küçük harfle yazılır.
-
Örnek: kg, cm
Sayıların Yazımı
Sayılar metin içinde yazıyla yazılır.
-
Örnek: beş kişi, ikinci kat
Saat, para tutarı ve istatistiklerde rakam kullanılır.
-
Örnek: 15.30, 500 TL
Çözümlü Test Soruları
Soru 1:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı vardır?
A) Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne gittik.
B) Yarın ki sınava hazır mısın?
C) O da bizimle gelecek.
D) 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıktı.
Çözüm:
- B şıkkında “ki” bağlacı yanlış yazılmış, “yarınki” bitişik olmalı.
- Cevap: B
Soru 2:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “de/da” yanlış yazılmıştır?
A) Evde unuttuğum eşyalarım var.
B) Sen de onun gibi düşünüyorsun.
C) Güzel bir araba da aldı.
D) Okulda ki etkinliğe katıldı.
Çözüm:
- D şıkkında “okuldaki” bitişik yazılmalı.
- Cevap: D
Soru 3:
Aşağıdaki birleşik kelimelerden hangisi yanlış yazılmıştır?
A) gecekondu
B) ilkokul
C) hissettim
D) bir çok
Çözüm:
- “Birçok” bitişik yazılır.
- Cevap: D
Soru 4:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük harf kullanımı yanlıştır?
A) Ay, Dünya’nın uydusudur.
B) Türkçe dersine çalışıyorum.
C) Kardeşim fransızca öğreniyor.
D) Ankara’da yaşıyorum.
Çözüm:
- C şıkkında “Fransızca” büyük harfle başlamalı.
- Cevap: C
Soru 5:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sayı yazımı doğrudur?
A) 5’inci katta oturuyor.
B) Yarışmada 3.’ncü oldu.
C) On beş kişi geldi.
D) 2’nci sınıfa gidiyor.
Çözüm:
- C şıkkı doğru, sayı yazıyla yazılmış.
- Cevap: C