Hikaye Nedir?

Yaşanmış ya da yaşanabilecek olayları belli bir plan çerçevesinde anlatan kısa edebi türlere hikaye (öykü) denir. Romanla karşılaştırıldığında daha kısa, daha az karakterli ve daha dar bir zaman dilimini kapsar.

Hikayenin Temel Özellikleri

• Olay, zaman, mekân ve kişiler gibi yapı unsurlarından oluşur
• Genellikle tek bir olay etrafında gelişir
• Romanlara göre daha az karakter içerir
• Kısa ve yoğun bir anlatımı vardır
• Gerçek ya da kurgusal olabilir

Hikaye Türleri

A. Olay (Klasik) Hikayesi

• Maupassant tarzı olarak da bilinir
• Serim, düğüm, çözüm bölümlerinden oluşur
• Okuyucuda merak duygusu uyandırır
• Örnek: Ömer Seyfettin’in hikayeleri

B. Durum (Kesit) Hikayesi

• Çehov tarzı olarak da bilinir
• Belirgin bir olay örgüsü yoktur
• Günlük yaşamdan kesitler sunar
• Örnek: Sait Faik Abasıyanık’ın hikayeleri

C. Modern Hikaye

• Geleneksel anlatım kalıplarını yıkar
• İç konuşma, bilinç akışı gibi teknikler kullanır
• Simgesel anlatıma yer verir
• Örnek: Ferit Edgü’nün hikayeleri

Hikayenin Yapı Unsurları

A. Olay

Hikayenin temelini oluşturan ana durum veya çatışma.

B. Kişiler

• Başkişi (protagonist)
• Karşı kişi (antagonist)
• Yardımcı kişiler

C. Zaman

Olayın geçtiği dönem veya süreç.

D. Mekân

Olayın geçtiği yer veya çevre.

Türk Edebiyatında Hikaye

A. Tanzimat Dönemi

• İlk örnekler: Letaif-i Rivayat (Ahmet Mithat Efendi)
• Batılı anlamda ilk hikaye: Küçük Şeyler (Samipaşazade Sezai)

B. Milli Edebiyat Dönemi

• Ömer Seyfettin (olay hikayeleri)
• Refik Halit Karay (realist hikayeler)

C. Cumhuriyet Dönemi

• Sait Faik Abasıyanık (durum hikayeleri)
• Sabahattin Ali (toplumcu gerçekçi hikayeler)

Çözümlü Test Soruları

Soru 1:

Aşağıdaki yazar-eser eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
A) Ömer Seyfettin – Bomba
B) Sait Faik – Semaver
C) Sabahattin Ali – Kürk Mantolu Madonna
D) Samipaşazade Sezai – Küçük Şeyler

Çözüm:

• Kürk Mantolu Madonna bir roman örneğidir, hikaye değildir.
• Cevap: C

Soru 2:

Aşağıdakilerden hangisi durum hikayesinin özelliklerinden değildir?
A) Günlük yaşamdan kesitler sunması
B) Belirgin bir giriş-gelişme-sonuç bölümlerinin olması
C) Merak ögesinin ikinci planda olması
D) Olaydan çok atmosferin öne çıkması

Çözüm:

• Belirgin giriş-gelişme-sonuç bölümleri olay hikayesinin özelliğidir.
• Cevap: B

Soru 3:

Aşağıdaki hikayelerden hangisi farklı bir türde yazılmıştır?
A) Kaşağı – Ömer Seyfettin
B) Falaka – Ömer Seyfettin
C) Lüzumsuz Adam – Sait Faik
D) Diyet – Ömer Seyfettin

Çözüm:

• Lüzumsuz Adam durum hikayesi, diğerleri olay hikayesidir.
• Cevap: C

Soru 4:

Aşağıdakilerden hangisi hikayenin yapı unsurlarından biri değildir?
A) Olay
B) Zaman
C) Kafiye
D) Mekân

Çözüm:

• Kafiye şiire özgü bir unsurdur, hikayede bulunmaz.
• Cevap: C

Soru 5:

Türk edebiyatında Batılı anlamda ilk hikaye örneği aşağıdakilerden hangisidir?
A) Letaif-i Rivayat
B) Küçük Şeyler
C) Haristan ve Gülistan
D) Muhayyelat

Çözüm:

• Batılı anlamda ilk hikaye Samipaşazade Sezai’nin Küçük Şeyler adlı eseridir.
• Cevap: B

Önemli Hikaye Örnekleri

• Kaşağı – Ömer Seyfettin (Olay hikayesi)
• Semaver – Sait Faik Abasıyanık (Durum hikayesi)
• Değirmen – Sabahattin Ali (Modern hikaye)
• Küçük Şeyler – Samipaşazade Sezai (İlk modern hikaye)